Orzeczenie CSK 694/23, wydane przez Sąd Najwyższy, zmieniło dotychczasowe podejście do wyłączania sędziów z uczestnictwa w sprawach frankowych. Dotychczasowa praktyka wyłączania sędziów z uwagi na konkretne okoliczności została poddana rewizji przez SN, który wprowadził nowe wytyczne dla sędziów-Frankowiczów. Sąd Najwyższy określił w jakich przypadkach może nastąpić wyłączenie takiego sędziego z postępowania w sprawie unieważnienia kredytu w szwajcarskiej walucie.
Czy sędzia-Frankowicz może orzekać w sprawach kredytów frankowych?
Do Sądu Najwyższego złożono wniosek, wyrażając zaniepokojenie możliwością naruszenia zasad bezstronności przez sędziego orzekającego w sprawie frankowej. We wniosku wskazano, że ów sędzia dwadzieścia lat temu był osobiście związany z kwestiami frankowymi, a dziś orzeka w sprawie o stwierdzenie nieważności umowy kredytowej CHF. Na tej podstawie wykazano wątpliwości co do obiektywnej oceny sytuacji Kredytobiorcy, który posiada wadliwą umowę o kredyt w szwajcarskiej walucie. Sąd Najwyższy nie uwzględnił tego wniosku, stwierdzając, że sam fakt, że sędzia może być postrzegany jako stronniczy, nie jest wystarczającą przyczyną wykluczenia go z orzekania w sprawie frankowej. Jednocześnie Sąd podkreślił, że aby wyłączyć sędziów z udziału w tego typu postępowaniach, wniosek musi opierać się na konkretnych przesłankach, a nie na samych spekulacjach. W tym przypadku, strona kierująca wniosek nie wskazała dowodów potwierdzających fakt stronniczości sędziego.
Prawnicy komentują decyzję Sądu Najwyższego
Orzeczenie Sądu Najwyższego w sprawie CSK 694/23 wzbudziło duże zainteresowanie wśród ekspertów zajmujących się sprawami kredytów indeksowanych i denominowanych do franka szwajcarskiego. Prawnicy reprezentujący interesy Kredytobiorców podkreślają, że decyzja ta jest pierwszym krokiem w stronę zapewnienia sędziom ochrony przed niesłusznym wykluczeniem ze spraw dotyczących franka szwajcarskiego. Ponadto dodają, że sędziowie zajmujący się sprawami walutowymi muszą zachować bezstronność, ale wskazują też na potrzebę elastycznego podejścia, aby zapewnić sprawne funkcjonowanie sądów. Wskazują również to fakt, że wykluczenie sędziów w oparciu wyłącznie o domniemania mogłoby wydłużyć czas oczekiwania na decyzję w sprawach frankowych.
Bezpodstawne wykluczenie sędziego może doprowadzić do wydłużenia postępowania w sprawie frankowej
W świetle ostatnich orzeczeń Sądu Najwyższego dotyczących uprawnień sędziów-Frankowiczów, należy zwrócić uwagę na potencjalny wpływ takich orzeczeń na proces rozstrzygania sporów dotyczących kredytów we frankach szwajcarskich. Wykluczanie sędziów z postępowań, w oparciu tylko i wyłącznie na założeniach o możliwym braku obiektywizmu, z pewnością przyczyni się do wydłużenia czasu oczekiwania na wyrok w sprawie o unieważnienie kredytu frankowego. Dzięki nowemu orzeczeniu Sądu Najwyższego można spodziewać się przyspieszenia rozpoznania spraw, co z pewnością zostanie pozytywnie przyjęte przez Kredytobiorców posiadających kredyty we frankach szwajcarskich.
Orzeczenie Sądu Najwyższego mogłoby wyznaczyć standardy, które będą miały długoterminowy wpływ na polską praktykę sądową, zwłaszcza ze względu na jej brzmienie i uzasadnienie. Taka wykładnia zmniejsza prawdopodobieństwo wyłączenia sędziów z postępowań na własny wniosek i zwiększa wiarę w zdolność sądu do obiektywnego i niezależnego rozpatrywania postępowań w sprawach o znaczeniu publicznym.