Jeszcze kilka lat temu wydawało się, że grupowe postępowania sądowe były najlepszym rozwiązaniem dla osób posiadających kredyty frankowe. Mimo że miały one na celu uproszczenie procesu oraz obniżenie kosztów, rzeczywistość pokazała, że ten model się nie sprawdza. Wobec długotrwałości takich procesów coraz więcej kredytobiorców decyduje się na indywidualne pozwy, które nie tylko skracają czas oczekiwania na wyrok, ale także pozwalają na kompleksowe rozliczenie się z bankiem. Na koniec pierwszego kwartału 2024 r. w polskich sądach zawisło 189,8 tys. spraw frankowych, natomiast w samym warszawskim wydziale frankowym było ich 48,7 tys. Wskazane powyżej dane podała w czerwcu 2024 r. Aneta Wiewiórowska – Domagalska, pełnomocnik Ministra sprawiedliwości ds. konsumentów. Pozew przeciwko bankowi – co powinien wiedzieć kredytobiorca?
Pozew grupowy w sprawie frankowej
Mogłoby się wydawać, że najkorzystniejszym rozwiązaniem dla osób posiadających tzw. kredyty frankowe, będzie prowadzenie postępowań grupowych. Postępowania te miały uprościć prowadzenie procesu z bankiem oraz zmniejszyć koszty prowadzenia takiego procesu. Jednak praktyka pokazała, że proces grupowy nie jest najlepszym rozwiązaniem, a postępowanie grupowe wiąże się z trwającym kilka lat czasem oczekiwania na wyrok.
Z uwagi na długi czas trwania procesu grupowego oraz w odniesieniu do zapowiadanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości zmian, mających na celu przyśpieszenie postępowań w indywidualnych sprawach frankowych, zdecydowanie korzystniejszym rozwiązaniem jest wszczęcie indywidualnego procesu sądowego.
Pozew przeciwko bankowi – różnice pomiędzy indywidualnym a grupowym
Wszczęcie procesu sądowego wiąże się ze złożeniem do sądu pozwu przeciwko bankowi. Różnica pomiędzy indywidualnym, a zbiorowym pozwem w sprawie frankowej sprowadza się do ilości podmiotów występujących w sporze sądowym po stronie powodów.
W postępowaniu wszczętym pozwem indywidualnym po stronie powodów występuje z reguły jeden podmiot – jeden kredytobiorca, chyba że na umowie kredytowej występuje większa ilość kredytobiorców np. małżeństwo. W takim przypadku wszyscy kredytobiorcy mogą wystąpić po stronie powodowej, co nie oznacza jednak pozwu zbiorowego. Natomiast w postępowaniu wszczętym pozwem zbiorowym po stronie powodów czyli frankowiczów występuje co najmniej 10 osób – 10 kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt indeksowany lub denominowany do franka szwajcarskiego.
Grupowy pozew przeciwko bankowi
Zanim sąd przejdzie do merytorycznego rozpoznania sprawy, dokonuje podziału osób występujących po stronie powodowej na grupy i podgrupy. Uczestników poszczególnej grupy łączy wartość roszczeń pieniężnych o jakie występują przeciwko bankowi.
Rozpoznanie sprawy merytorycznie wiąże się z przeanalizowaniem przez sąd wszelkich dokumentów znajdujących się w aktach sprawy, a także przesłuchaniem wszystkich uczestników postępowania grupowego. Analiza akt sprawy wielu uczestników procesu wpływa na wydłużenie czasu trwania postępowania. Inaczej – bowiem krócej, jest w przypadku gdy, sąd analizuje dokumenty dotyczące jedynie jednej osoby, która występuje przeciwko bankowi.
Przykładem długiego, ponieważ już 10-letniego, czasu trwania grupowego procesu sądowego w sprawie frankowej, jest proces przeciwko Millennium Bank S.A., który toczył się w pierwszej instancji przed Sądem Okręgowym w Warszawie (sygn. akt: IC 1281/15), a aktualnie toczy się przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie (pod sygn. akt: I A Ca 599/23) i nie został jeszcze zakończony.
Jakie wady ma grupowy pozew przeciwko bankowi?
Długi czas trwania procesu grupowego w postępowaniach dotyczących kredytów frankowych to tylko jeden z jego mankamentów. Kolejnym jest brak uwzględnienia w pozwie grupowym żądania zapłaty od banku kwot wpłaconych na rzecz banku przez cały okres spłaty kredytu. Brak żądania zapłaty wiąże się ze złożeniem kolejnego pozwu przeciwko bankowi, tym razem pozwu o zapłatę, co dodatkowo wydłuża czas postępowania.
Złożenie kolejnego pozwu przeciwko bankowi determinowane jest również zakresem pozwu w postępowaniu grupowym. Dotychczasowe pozwy grupowe zawierały jedynie żądanie tzw. „odfrankowienia”. Natomiast aktualne orzecznictwo kierunkuje procesy na złożenia żądania ustalenia nieistnienie umowy i zapłatę, co skutkuje możliwością całościowego rozliczenia się z bankiem, a nie pozyskaniu jedynie kwoty nadpłaconych rat.
Pozew przeciwko bankowi podsumowanie
Podsumowując, czas trwania postępowania grupowego nie zachęca do składania pozwów grupowych. Ponadto, większość uczestników postępowania grupowego najprawdopodobniej będzie chciała wystąpić z indywidualnym pozwem o zapłatę, co spowoduje, że ponownie będą musieli uczestniczyć w procesie sądowym. W takim wypadku, składanie indywidualnych pozwów jest zdecydowanie bardziej korzystne dla frankowiczów.
Wielu uczestników postępowań grupowych składa indywidualne pozwy. Przykładem są uczestnicy postępowania grupowego przeciwko Millennium Bank – ponad 200 uczestników postępowania grupowego prowadzonego przeciwko Millennium Bank S.A. wytoczyło indywidualne pozwy, a w tej grupie są także kredytobiorcy, na których rzecz pomoc prawną świadczy Kancelaria frankowa de Ostoja – Starzewski, Petka i Wspólnicy z Rzeszowa.
Do składania pozwów przeciwko bankom zachęca także korzystne dla konsumentów orzecznictwo TSUE oraz ilość dotychczas wygranych spraw, bowiem frankowicze wygrywają ok. 99% spraw wniesionych do sądu. Jednak przed złożeniem pozwu zachęcamy do konsultacji i pozyskania rekomendacji dotyczących dalszego działania.
Jeśli masz pytania lub potrzebujesz wsparcia w procesie rozliczenia z bankiem, zachęcamy do kontaktu z Kancelarią de Ostoja – Starzewski, Petka i Wspólnicy. Nasi doświadczeni prawnicy są gotowi, aby poprowadzić Cię przez każdy etap postępowania, dbając o to, aby Twoje prawa zostały w pełni zabezpieczone. Zastanawiasz się jak rozliczyć się z bankiem po wygranej? Zaufaj profesjonalistom i pozwól nam zadbać o Twoje interesy.
autor: radca prawny Agnieszka Sochacka, de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych