Kwestia unieważnienia kredytu CHF stała się jednym z najczęściej poruszanych tematów wśród kredytobiorców w Polsce. W szczególności dotyczy to osób, które zaciągnęły kredyty hipoteczne denominowane lub indeksowane do waluty obcej – głównie franka szwajcarskiego. Po uwolnieniu kursu CHF wielu frankowiczów stanęło przed poważnymi problemami finansowymi, co skłoniło ich do poszukiwania możliwości prawnego zakwestionowania zawartych umów. Kluczową rolę w tych sprawach odgrywają tzw. klauzule abuzywne, czyli postanowienia niezgodne z interesem konsumenta. W niniejszym artykule przyjrzymy się, czym dokładnie są klauzule abuzywne i czy ich obecność w umowie wystarczy, aby doprowadzić do unieważnienia kredytu CHF.
Czym jest klauzula abuzywna i jakie ma znaczenie przy unieważnieniu kredytu CHF?
Klauzule abuzywne, zwane również klauzulami niedozwolonymi, to postanowienia umowne, które w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami i rażąco naruszający interesy konsumenta kształtują jego prawa i obowiązki. Definicja klauzuli abuzywnej została zawarta w art. 385¹ Kodeksu cywilnego. Aby dane postanowienie mogło zostać uznane za niedozwolone, muszą zostać spełnione wszystkie przesłanki wskazane w tym przepisie – konieczna jest ich łączna ocena.
W kontekście spraw dotyczących unieważnienie kredytu CHF, najczęściej za klauzule abuzywne uznaje się zapisy dotyczące zasad ustalania kursu waluty przez bank. To właśnie one były podstawą do wyliczania zarówno wysokości udzielonego kredytu, jak i kolejnych rat. W praktyce pozwalało to bankowi na jednostronne i arbitralne określanie kursu walutowego, co miało bezpośredni wpływ na wysokość zobowiązania kredytobiorcy. Wieloletnia praktyka orzecznicza potwierdziła, że tego typu klauzule, często stosowane w umowach kredytów indeksowanych lub denominowanych do franka szwajcarskiego, naruszały prawa konsumentów. W efekcie sądy – powołując się na art. 385¹ k.c. – w licznych przypadkach orzekały o unieważnieniu kredytów CHF ze względu na abuzywność kluczowych postanowień umownych.
Abuzywność w orzecznictwie a unieważnienie kredytu CHF
Kwestia abuzywności postanowień umownych doczekała się bogatego orzecznictwa zarówno na poziomie krajowym, jak i unijnym. Przełomowe znaczenie miały tu m.in. wyroki polskich sądów, takie jak wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30 grudnia 2019 r. (sygn. I ACa 697/18), w którym sąd jednoznacznie stwierdził, że jeśli abuzywne są postanowienia określające główny przedmiot umowy, to cała umowa kredytowa powinna zostać uznana za nieważną. Sąd podkreślił, że umowa, w której brak jest konsensusu co do kluczowych postanowień (tzw. essentialia negotii), nie może być uznana za ważnie zawartą – zwłaszcza gdy postanowienia te nie zostały sformułowane w sposób jasny i zrozumiały, zgodnie z wymogami dyrektywy 93/13 oraz art. 385¹ Kodeksu cywilnego.
Zakaz stosowania klauzul abuzywnych ma na celu ochronę konsumenta jako słabszej strony stosunku prawnego w relacji z profesjonalnym podmiotem, jakim jest bank. W przypadku kredytów waloryzowanych do walut obcych – szczególnie tych zawartych we frankach szwajcarskich – stwierdzenie abuzywności konkretnych zapisów otwiera drogę do dochodzenia roszczeń oraz do unieważnienia kredytu CHF. W praktyce oznacza to, że kredytobiorca może żądać zwrotu wszystkich świadczeń spełnionych na rzecz banku, jeśli umowa zostanie uznana za nieważną.
Warto jednak pamiętać, że nie każda umowa kredytowa automatycznie zawiera klauzule niedozwolone. Każdy przypadek wymaga indywidualnej analizy pod kątem występowania abuzywnych postanowień, choć doświadczenie pokazuje, że znaczna część umów kredytów CHF rzeczywiście zawiera takie zapisy, co czyni unieważnienie kredytu CHF realną i coraz częściej stosowaną praktyką sądową.
Sprawdź, czy przysługuje Ci unieważnienie kredytu CHF
Jeśli nadal masz wątpliwości, jak postąpić ze swoim kredytem frankowym, nie działaj pochopnie – skonsultuj się z doświadczonym prawnikiem. Kancelaria de Ostoja – Starzewski Petka i Wspólnicy z siedzibą w Rzeszowie oferuje bezpłatną analizę umowy kredytowej. To pierwszy i najważniejszy krok, który pozwala ustalić, czy Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne i czy istnieją realne podstawy do dochodzenia roszczeń lub wystąpienia o unieważnienie kredytu CHF.
Podczas konsultacji eksperci przeanalizują nie tylko zapisy umowy, ale także wskażą możliwe scenariusze działania – zarówno dla osób spłacających kredyt, jak i tych, które już zakończyły jego spłatę. Co istotne, nawet jeśli kredyt został w całości uregulowany, możesz mieć prawo do odzyskania środków – jeżeli Twoje świadczenie wobec banku było nienależne. Aktualne orzecznictwo coraz częściej przyznaje rację kredytobiorcom, umożliwiając im odzyskanie znacznych kwot. Dlatego niezależnie od tego, czy rozważasz przewalutowanie, ugodę, czy walkę o unieważnienie kredytu CHF, warto zacząć od profesjonalnej oceny sytuacji prawnej Twojej umowy frankowej.
Unieważnienie kredytu CHF – dlaczego warto działać już teraz w sprawie?
Klauzule abuzywne, szeroko analizowane zarówno w doktrynie, jak i orzecznictwie, stanowią poważne zagrożenie dla przejrzystości i uczciwości relacji pomiędzy konsumentami a instytucjami finansowymi. Ich obecność w umowach kredytowych, w tym zwłaszcza we frankowych, może prowadzić do istotnych naruszeń praw kredytobiorcy. Dlatego właśnie tak istotne jest szybkie podjęcie działań – im wcześniej zidentyfikujesz abuzywne postanowienia w swojej umowie, tym szybciej możesz rozpocząć procedurę dochodzenia roszczeń lub ubiegać się o unieważnienie kredytu CHF.
Rosnąca liczba spraw zakończonych sukcesem po stronie konsumentów sprawia, że banki coraz częściej decydują się na proponowanie ugód jeszcze przed skierowaniem sprawy do sądu. Kluczowe znaczenie ma jednak świadomość prawna – zarówno co do obecności niedozwolonych zapisów w umowie, jak i dostępnych narzędzi prawnych do skutecznej obrony. Zwlekanie z działaniem może skutkować dalszymi stratami finansowymi, dlatego nie warto odkładać decyzji – każda kolejna rata może być niezasadnie zawyżona, a czas działa na korzyść banku, nie kredytobiorcy.
Autor: Eksperci Kancelarii de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych
[1]Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 30.12.2019 r., I ACa 697/18, LEX nr 2772916: