Klauzule abuzywne w umowach kredytowych we frankach szwajcarskich (CHF) to temat, który od lat budzi wiele emocji i jest przedmiotem licznych sporów sądowych. Kredytobiorcy coraz częściej decydują się na walkę o swoje prawa, ponieważ nieuczciwe zapisy w umowach mogą prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych. W artykule przedstawiamy najczęściej spotykane klauzule abuzywne w umowach CHF oraz podpowiadamy, jakie kroki można podjąć, by się przed nimi chronić.
Czym są klauzule abuzywne?
Klauzule abuzywne, inaczej niedozwolone postanowienia umowne, to zapisy, które naruszają interesy konsumenta i są sprzeczne z dobrymi obyczajami. Ich obecność w umowie kredytowej może skutkować nieważnością części zapisów, a nawet całej umowy. W przypadku kredytów frankowych klauzule te mogą znacząco pogorszyć sytuację kredytobiorcy, dlatego warto wiedzieć, jak je rozpoznać.
Najczęstsze klauzule abuzywne w umowach CHF
Jednostronne zmiany warunków umowy przez bank
Jedną z najbardziej kontrowersyjnych klauzul abuzywnych jest możliwość jednostronnej zmiany warunków umowy przez bank. Dotyczy to m.in. zmiany oprocentowania, kursu waluty czy innych istotnych elementów kredytu. Tego rodzaju zapisy są często uznawane przez sądy za niedozwolone, ponieważ nie zapewniają równowagi stron.
Arbitralne ustalanie kursu walutowego
W wielu umowach CHF banki zastrzegały sobie prawo do jednostronnego ustalania kursów walut, bez podania obiektywnych kryteriów. Taka praktyka została wielokrotnie zakwestionowana jako klauzula abuzywna, ponieważ prowadzi do braku przejrzystości i uniemożliwia kredytobiorcy kontrolę nad wysokością rat.
Brak informacji o ryzyku walutowym
Wiele umów kredytów frankowych nie zawierało wystarczających informacji o ryzyku walutowym. Brak rzetelnego poinformowania konsumenta o możliwości wzrostu zadłużenia w wyniku zmian kursowych również bywa uznawany za klauzulę abuzywną.
Niejasne zasady przeliczenia kredytu na walutę obcą
Zdarza się, że w umowach brakuje jasnych zasad dotyczących przeliczenia kredytu z PLN na CHF. Tego rodzaju nieprecyzyjne zapisy mogą wprowadzać kredytobiorcę w błąd i skutkować uznaniem ich za niedozwolone postanowienia umowne.
Nadmierna odpowiedzialność kredytobiorcy
Niektóre umowy narzucają na kredytobiorców obowiązki, które są nieadekwatne do usług świadczonych przez bank, np. dodatkowe opłaty, prowizje czy inne koszty bez jasnego uzasadnienia. Tego rodzaju zapisy również mogą zostać zakwalifikowane jako klauzule abuzywne.
Zasady dotyczące tzw. “spreadu walutowego”
Banki wprowadzały klauzule dotyczące spreadu walutowego (różnica między kursem kupna a kursem sprzedaży waluty), które nie były transparentne i korzystały w sposób nieproporcjonalny na niekorzyść kredytobiorcy. Sądy coraz częściej uznają tego typu zapisy za abuzywne, gdyż kredytobiorcy nie mieli realnego wpływu na wysokość spreadu.
Jakie kroki należy podjąć, jeśli w umowie znajdują się klauzule abuzywne?
Jeśli kredytobiorca podejrzewa, że jego umowa kredytowa zawiera klauzule abuzywne, powinien jak najszybciej podjąć konkretne działania w celu ochrony swoich praw. Pierwszym krokiem powinna być szczegółowa analiza umowy kredytowej – najlepiej z pomocą prawnika specjalizującego się w sprawach dotyczących kredytów frankowych. Taka analiza pozwala zidentyfikować potencjalnie niedozwolone postanowienia, które mogą prowadzić do unieważnienia części lub całości umowy.
Bezpłatne sprawdzenie umowy w zakresie występowania klauzul abuzywnych oferuje m.in. kancelaria de Ostoja Starzewski, Petka i Wspólnicy. Jeśli w umowie zostaną wykryte klauzule abuzywne, kolejnym krokiem powinno być złożenie pisemnej reklamacji do banku, w której można domagać się np. zwrotu nadpłaconych środków lub zmiany warunków kredytu. W przypadku braku reakcji ze strony banku, kredytobiorca ma prawo wnieść sprawę do sądu. Sądy coraz częściej uznają klauzule abuzywne za nieważne, co może skutkować korzystnym rozstrzygnięciem dla frankowiczów. Warto również skorzystać z pomocy doświadczonej kancelarii frankowej, która specjalizuje się w prowadzeniu spraw przeciwko bankom. Kancelaria de Ostoja Starzewski, Petka i Wspólnicy od lat skutecznie reprezentuje kredytobiorców w walce o unieważnienie umów zawierających klauzule abuzywne.
Dlaczego warto walczyć o swoje prawa?
Unieważnienie umowy zawierającej klauzule abuzywne może prowadzić do znacznego zmniejszenia zadłużenia lub nawet zwrotu nadpłaconych środków. W wielu przypadkach okazuje się, że kredytobiorcy już dawno spłacili kapitał, a bank nadal wykazuje zadłużenie. Dlatego walka o swoje prawa ma realny sens – nie tylko z prawnego, ale przede wszystkim z finansowego punktu widzenia.
Klauzule abuzywne w umowach kredytów frankowych to realne zagrożenie dla stabilności finansowej wielu konsumentów. Tego rodzaju niedozwolone zapisy mogą prowadzić do nieuzasadnionego wzrostu zadłużenia, braku przejrzystości warunków kredytu oraz rażącej nierównowagi między stronami umowy. Dlatego tak ważna jest świadomość, jakie klauzule abuzywne najczęściej pojawiają się w umowach oraz jakie działania można podjąć, by skutecznie się przed nimi bronić. Jeżeli masz choćby cień wątpliwości co do zgodności Twojej umowy kredytowej z prawem, nie zwlekaj – każda zwłoka może oznaczać dalsze straty. Zgłoś się do kancelarii prawnej specjalizującej się w sprawach frankowych, która pomoże ocenić, czy w Twojej umowie znajdują się klauzule abuzywne, i wskaże najlepszą drogę do ochrony Twoich praw i finansów.
Autor: Eksperci Kancelarii de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych