Kredyt denominowany i indeksowany do waluty obcej to dwa rodzaje kredytów, które przez lata były popularnym wyborem wśród kredytobiorców, jednak niosły ze sobą ryzyko związane ze zmianami kursów walut. W tym artykule wyjaśnimy, na czym polegają te kredyty, jakie wiążą się z nimi zagrożenia oraz jakie możliwości dochodzenia swoich praw mają kredytobiorcy.
Od kilku lat tematem numer jeden wśród kredytobiorców są kredyty we frankach szwajcarskich. To one budzą największe emocje i najczęściej pojawiają się w sądowych sporach z bankami. Ale co z osobami, które zaciągnęły kredyty w innych walutach, na przykład w euro (EUR) czy dolarach amerykańskich (USD)? Czy ich sytuacja jest podobna do tej, w której znaleźli się „frankowicze”? Czy mogą liczyć na podobne możliwości dochodzenia swoich praw?
Wiele osób, które zaciągnęły kredyty walutowe, dziś mierzy się z poważnymi problemami – od niekorzystnych kursów walutowych, przez niejasne zapisy w umowach, aż po niepewność co do tego, jakie prawa im przysługują. W tym artykule omówimy najczęstsze problemy prawne związane z kredytami walutowymi w dolarach i euro, a także podpowiemy, jakie kroki mogą podjąć kredytobiorcy, którzy czują się poszkodowani przez banki.
Kredyty denominowane i indeksowane do waluty obcej – na czym polega różnica?
Kredyty walutowe mogą występować w dwóch formach: denominowanej i indeksowanej. Obie wiążą się z przeliczaniem wartości kredytu i rat według kursu walutowego, co ma ogromne znaczenie dla kredytobiorcy – wpływa na wysokość zadłużenia oraz miesięcznych rat.
Kredyt denominowany – jak to działa?
W przypadku kredytu denominowanego, kwota kredytu w umowie wyrażona jest w walucie obcej, np. euro (EUR) lub dolarach amerykańskich (USD). Jednak faktyczna wypłata środków następuje w złotówkach. Oznacza to, że zanim kredytobiorca otrzyma pieniądze na swoje konto, bank przeliczy kwotę kredytu na złotówki według obowiązującego kursu waluty w dniu wypłaty.
To kluczowa kwestia, ponieważ kredytobiorca nie wie z góry, ile dokładnie złotówek dostanie – wszystko zależy od kursu waluty w momencie uruchomienia kredytu. Jeśli kurs waluty jest wysoki, kredytobiorca dostanie mniej złotówek niż się spodziewał.
Przykład:
Załóżmy, że bank przyznaje kredyt w wysokości 100 000 EUR. Kredytobiorca oczekuje wypłaty tej kwoty w złotówkach, ale jej rzeczywista wysokość zależy od kursu euro w dniu uruchomienia kredytu. Jeśli w tym dniu kurs wynosi 4,50 PLN/EUR, kredytobiorca otrzyma 450 000 zł. Jeśli kurs wynosi 4,30 PLN/EUR, dostanie 430 000 zł.
Kredyt indeksowany – na czym polega?
Kredyt indeksowany działa odwrotnie – w umowie jego kwota określona jest w złotówkach, ale przeliczana na wybraną walutę obcą w dniu wypłaty. Przeliczona kwota kredytu stanowi podstawę do obliczenia i ustalenia wysokości rat kapitałowo-odsetkowych. Wysokość każdorazowej raty kapitałowo-odsetkowej określana jest w walucie obcej, jednakże ich spłata następuje w walucie polskiej, zgodnie z obowiązującym w dniu spłaty kursem wymiany walut.
Przykład:
Kredytobiorca zaciąga kredyt w wysokości 250 000 zł, indeksowany do dolara amerykańskiego (USD). W dniu wypłaty środków bank przelicza tę kwotę na dolary według kursu np. 4,00 PLN/USD, co oznacza, że kredytobiorca „ma” do spłaty 62 500 USD. Jego raty będą wyrażone w dolarach i każdorazowo przeliczane na złotówki według bieżącego kursu. Jeśli kurs dolara wzrośnie, raty w złotówkach również będą wyższe.
Co istotne, w kredycie denominowanym i indeksowanym, do wszystkich przeliczeń banki stosowały własne tabele kursowe. Nieodłącznym elementem kredytu denominowanego i indeksowanego do waluty innej niż polska jest występowanie spreadu walutowego. Terminem tym określa się różnicę pomiędzy kursem sprzedaży a kursem kupna waluty.
Działa to w następujący sposób:
- Przy wypłacie kredytu bank stosował kurs kupna waluty, który był niższy.
- Przy przeliczaniu rat kredytowych bank stosował kurs sprzedaży, który był wyższy.
To oznaczało dodatkowe, często ukryte koszty dla kredytobiorców, którzy musieli spłacać kredyt po mniej korzystnym kursie niż ten, po którym go otrzymali.
Najczęstsze problemy prawne w przypadku kredytów powiązanych z walutą USD/EUR
Kredyty udzielone w oparciu o walutę dolara amerykańskiego i euro nie stanowią dużej części orzecznictwa sądów w Polsce. Ze względu na to, że nie były tak popularne jak kredyty frankowe, zapadło w tych sprawach znacznie mniej wyroków. W tym miejscu należy zaznaczyć, iż w takim przypadku sądy opierają się na już ugruntowanym i bogatym orzecznictwie dotyczącym kredytów frankowych.
Jeśli umowa kredytu posiada analogiczne klauzule abuzywne jak w przypadku kredytów frankowych, Kredytobiorca ma realne szanse na unieważnienie swojej umowy kredytu oraz zwrot uiszczonych do banku rat kapitałowo – odsetkowych.
W większości kredytów opartych na walucie obcej banki zawierały niewłaściwe i niezgodne z prawem klauzule dot. ustalania kursu walutowego. W oparciu o własne tabele kursu walut bank wyliczał wysokość zadłużenia kredytobiorcy, a także wysokość comiesięcznej raty.
Jednym z głównych problemów prawnych w kredytach walutowych USD/EUR są sposoby ustalania kursu waluty przez banki. W umowach często zawierano zapisy, które pozwalały bankom dowolnie określać kurs przeliczeniowy, od którego zależała zarówno wypłata kredytu, jak i wysokość rat.
Kredyty denominowane i indeksowane do waluty obcej a szansa na uwolnienie się od ciążącego zobowiązania
Choć kredyty denominowane i indeksowane do waluty obcej USD/EUR nie były tak popularne jak frankowe, wiele z nich zawierało podobne niekorzystne klauzule. Wiele umów zawierało niekorzystne zapisy, które dawały bankom możliwość jednostronnego ustalania kursów walut. Oznaczało to, że kredytobiorca nie miał kontroli nad tym, ile finalnie będzie musiał spłacić – saldo zadłużenia mogło gwałtownie rosnąć w zależności od zmian kursu waluty.
Dla wielu osób oznaczało to, że ich kredyt, który na początku wydawał się atrakcyjny, stał się ogromnym obciążeniem finansowym. Każda zmiana kursu dolara czy euro wpływała na wysokość miesięcznej raty, co mogło prowadzić do coraz większych problemów ze spłatą zobowiązania.
Jeśli w Twojej umowie znajdują się niedozwolone klauzule, masz realną szansę na dochodzenie swoich praw w sądzie – podobnie jak kredytobiorcy frankowi. Coraz więcej spraw kończy się korzystnymi wyrokami dla klientów banków. Nie czekaj, aż dług stanie się jeszcze większym problemem – warto sprawdzić swoją umowę i podjąć działania już teraz.
Kredyty denominowane i indeksowane do waluty obcej — podsumowanie
Jeśli jesteś kredytobiorcą i podejrzewasz, że Twoja umowa kredytowa w USD lub EUR zawiera nieuczciwe klauzule, warto podjąć działania. Wiele spraw dotyczących kredytów walutowych kończy się korzystnymi wyrokami dla kredytobiorców, dlatego nie warto pozostawać biernym.
Pierwszym krokiem powinno być skonsultowanie się z doświadczoną kancelarią prawną, która specjalizuje się w sprawach kredytów walutowych. Profesjonalna analiza umowy może pomóc określić, czy masz podstawy do dochodzenia swoich praw w sądzie.
Dla kredytobiorców z Rzeszowa i okolic wsparcie w tym zakresie oferuje Kancelaria de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy, która ma doświadczenie w prowadzeniu spraw przeciwko bankom. Kancelaria zapewnia:
- Szczegółową analizę umowy kredytowej pod kątem klauzul abuzywnych,
- Ocenę korzyści i ryzyk związanych z dochodzeniem roszczeń,
- Reprezentację przed sądem, aby skutecznie bronić Twoich praw
- Pełne wsparcie na każdym etapie postępowania, tak abyś nie musiał samodzielnie mierzyć się z bankiem.
Autor: Eksperci Kancelarii de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych