Jeśli zaciągnąłeś kredyt we frankach szwajcarskich, kluczowe dla ochrony Twoich praw może być sprawdzenie, czy Twoja umowa frankowa zawiera tzw. klauzule abuzywne – czyli niedozwolone zapisy, które mogą prowadzić do jej unieważnienia lub tzw. odfrankowienia. To właśnie one stanowią podstawę do dochodzenia swoich roszczeń przed sądem i odzyskania sprawiedliwości finansowej. Jak je rozpoznać i na co zwrócić szczególną uwagę? W tym artykule znajdziesz praktyczne wskazówki, które pomogą Ci zweryfikować, czy Twoja umowa kredytowa zawiera niedozwolone postanowienia.
Czym są klauzule abuzywne?
Klauzule abuzywne, czyli niedozwolone postanowienia umowne, to zapisy, które nie były indywidualnie uzgadniane z konsumentem i które w nieuczciwy sposób kształtują jego prawa oraz obowiązki. Działają jednostronnie na korzyść banku, naruszając równowagę kontraktową i godząc w interesy kredytobiorcy. Jeśli takie klauzule zostaną zakwestionowane w sądzie i uznane za niedozwolone, konsument nie jest nimi związany. Może to prowadzić do unieważnienia części lub nawet całej umowy, co otwiera drogę do odzyskania pieniędzy i uwolnienia się od toksycznego kredytu.
Typowe klauzule abuzywne w umowach frankowych
Jednym z najczęściej spotykanych niedozwolonych zapisów w umowach kredytów indeksowanych i denominowanych są tzw. klauzule przeliczeniowe. To właśnie one pozwalały bankom na stosowanie własnych tabel kursowych do ustalania wysokości zarówno salda kredytu, jak i rat kapitałowo-odsetkowych – bez jasnych reguł określających sposób wyliczania tych kursów. Brak odniesienia do obiektywnych wskaźników, takich jak kurs średni NBP, prowadził do sytuacji, w której kredytobiorcy byli całkowicie uzależnieni od arbitralnych decyzji banku. Efekt? Nieprzewidywalność wysokości zadłużenia i rat, które mogły rosnąć w sposób zupełnie niekontrolowany.
Przykładem takich klauzul są postanowienia zawarte w umowie kredytu MILLEKREDYT DOM, stosowanej przez Bank Millennium S.A.:
Kredyt jest indeksowany do CHF, po przeliczeniu wypłaconej kwoty zgodnie z kursem CHF według Tabeli Kursów Walut Obcych obowiązującej w Banku Millenium w dniu uruchomienia kredytu lub transzy
Kredytobiorca zobowiązuje się spłacić kwotę kredytu w CHF ustaloną zgodnie z § 2 z złotych polskich, z zastosowaniem kursu sprzedaży CHF obowiązującego w dniu płatności raty kredytu, zgodnie z Tabelą Kursów Walut Obcych Banku Millenium S.A.
Tego typu zapisy dawały bankowi pełną swobodę w ustalaniu wysokości zadłużenia i rat, narażając kredytobiorców na nieuzasadnione ryzyko finansowe. To właśnie dlatego sąd wielokrotnie uznawał je za klauzule abuzywne, co otwierało drogę do unieważnienia kredytu lub jego odfrankowienia.
Jak sprawdzić, czy Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne?
Nieuczciwe zapisy w umowach kredytowych mogą nie być od razu oczywiste, dlatego warto przeanalizować swoją umowę pod kątem klauzul abuzywnych. Jak to zrobić?
Dokładna analiza umowy
Przeczytaj swoją umowę kredytową ze szczególnym uwzględnieniem postanowień dotyczących sposobu przeliczania kwoty kredytu i rat. Jeśli znajdziesz niejasne zapisy lub bank ma pełną dowolność w ich ustalaniu, to już sygnał ostrzegawczy.
Sprawdzenie rejestru UOKiK
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) prowadzi rejestr klauzul niedozwolonych, który może pomóc w weryfikacji Twojej umowy. Jeśli podobne postanowienia zostały uznane za abuzywne, istnieje duża szansa, że dotyczą również Twojego kredytu.
Mapa klauzul Rzecznika Finansowego
Warto też przejrzeć mapę klauzul niedozwolonych przygotowaną przez Rzecznika Finansowego. Zawiera ona szereg zapisów stosowanych przez banki w umowach frankowych. Pamiętaj jednak, że jeśli Twojej klauzuli tam nie ma, nie oznacza to jeszcze, że jest zgodna z prawem.
Konsultacja z prawnikiem
Jeśli masz wątpliwości, najlepiej skonsultować się z ekspertem od spraw frankowych. Specjalista dokładnie przeanalizuje Twoją umowę i wskaże możliwe kroki prawne, które pozwolą Ci skutecznie bronić swoich interesów.
Samodzielna analiza to dobry początek, ale profesjonalna opinia prawna może okazać się kluczowa w walce o unieważnienie kredytu lub jego odfrankowienie.
Co zrobić, jeśli Twoja umowa zawiera klauzule abuzywne?
Jeśli analiza Twojej umowy kredytowej CHF wykazała obecność klauzul abuzywnych, masz pełne prawo dochodzić swoich roszczeń wobec banku. Może to prowadzić do unieważnienia umowy lub jej odfrankowienia, co w praktyce oznacza znaczną ulgę finansową. Pamiętaj jednak, że proces ten bywa skomplikowany i wymaga znajomości prawa oraz orzecznictwa, dlatego warto skorzystać z pomocy doświadczonego prawnika specjalizującego się w sprawach frankowych.
Profesjonalna pomoc prawna zwiększa Twoje szanse na skuteczne dochodzenie roszczeń i uzyskanie korzystnego rozstrzygnięcia. Kancelarie takie jak de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy w Rzeszowie oferują kompleksowe wsparcie dla frankowiczów, pomagając im odzyskać należne środki i uwolnić się od toksycznego kredytu.
Nie zapominaj, że ochrona konsumenta to fundament prawa cywilnego, a eliminacja klauzul niedozwolonych z umów kredytowych ma kluczowe znaczenie dla przywrócenia równowagi pomiędzy kredytobiorcą a instytucją finansową. Jeśli masz wątpliwości, nie zwlekaj – działanie w odpowiednim czasie może zapewnić Ci realne korzyści i ochronę Twoich interesów.
Autor: adwokat Filip Róg, de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych