Najnowsze wyroki TSUE w sprawie frankowiczów potwierdzają, że prawo unijne skutecznie chroni konsumentów przed nieuczciwymi praktykami — dowiedz się więcej.
Początek roku to czas refleksji nad minionymi wydarzeniami oraz prognoz na przyszłość. Rok 2024 okazał się przełomowy dla tysięcy frankowiczów w Polsce. Orzeczenia wydane przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w połączeniu z decyzjami polskich sądów mocno wpłynęły na sytuację osób spłacających kredyty we frankach. Co to oznacza dla Ciebie? Przeczytaj, by dowiedzieć się, jakie zmiany zaszły i jakie perspektywy rysują się na przyszłość.
TSUE w sprawie frankowiczów — decyzje, które zmieniają zasady gry
TSUE w sprawie frankowiczów wielokrotnie opowiadał się po stronie kredytobiorców, wydając kluczowe orzeczenia na ich korzyść. Rok 2024 nie był pod tym względem wyjątkiem, przynosząc istotne rozstrzygnięcia, które wzmocniły pozycję kredytobiorców w sporach z bankami. Poniżej przedstawiamy krótkie podsumowanie najważniejszych z nich:
Brak dodatkowych świadczeń dla banków
W sprawie oznaczonej jako C-488/23 TSUE orzekł, że jeśli sąd uzna umowę kredytową za nieważną, bank nie może domagać się od kredytobiorcy żadnych dodatkowych pieniędzy poza zwrotem nominalnej kwoty kredytu.
Co to oznacza w praktyce? Banki nie mają prawa żądać od Ciebie dodatkowego „wynagrodzenia” za to, że udostępniły Ci pieniądze na kredyt. To orzeczenie jest szczególnie ważne, ponieważ jasno pokazuje, że żądania banków dotyczące tzw. sądowej waloryzacji kapitału kredytu są sprzeczne z zasadami ochrony konsumentów. Zasady te, zawarte w Dyrektywie 93/13, mają nie tylko chronić klientów przed nieuczciwymi praktykami banków, ale także odstraszać innych przedsiębiorców od stosowania podobnych działań w przyszłości.
Takim skutkiem odstraszającym dla banków jest w przypadku kredytów frankowych brak możliwości uzyskania jakiegokolwiek wynagrodzenia za udostępnienie kredytobiorcy kapitału kredytu.
Status konsumenta a wynajem nieruchomości
Kolejnym ważnym wyrokiem było orzeczenie TSUE w sprawie C-347/23. Trybunał orzekł, że osoba, która zaciągnęła kredyt na mieszkanie przeznaczone na wynajem, może być traktowana jak konsument. To oznacza, że także takie osoby mogą korzystać z ochrony konsumenckiej.
Dlaczego to istotne? Do tej pory polskie sądy niejednokrotnie wyrażały wątpliwości co do konsumenckiego statusu kredytobiorcy, w sytuacji kiedy zakupione za kredyt frankowy mieszkanie było wynajmowane. Aktualnie, na skutek wydanego przez TSUE orzeczenia, sądy w Polsce zasadniczo nie mają wątpliwości, iż ochrona konsumencka powinna być stosowana także wobec osób decydujących się na wynajem kredytowanej nieruchomości. Ważne jest jednak, by wynajem nie był związany z działalnością gospodarczą – na przykład jeśli prowadzisz firmę zajmującą się wynajmem mieszkań, ochrona konsumencka Cię nie obejmie.
TSUE w sprawie frankowiczów — co przyniesie przyszłość
Przyszłość zapowiada się równie obiecująco. Wiele osób z niecierpliwością czeka na decyzję TSUE w sprawie frankowiczów dotyczącą przedawnienia roszczeń banków. Dotychczas w takich sytuacjach polskie sądy nie zawsze uwzględniały zarzuty przedawnienia, powołując się na „względy słuszności”, o których mowa w art. 117(1) kodeksu cywilnego. Argumentowały, że w przypadku uznania umowy kredytowej za nieważną bank powinien mieć możliwość dochodzenia od kredytobiorcy zwrotu kapitału kredytu, nawet pomimo tego, iż formalne zarzuty dotyczące przedawnienia roszczenia mogłyby mieć zastosowanie. Rozstrzygnięcie powyższej kwestii jest oczekiwane przez wielu frankowiczów, którzy zostali pozwani przez banki o zwrot kapitału.
Jeżeli Trybunał orzeknie, iż sądy powinny uwzględniać zarzut przedawnienia roszczenia, Banki będą musiały szybciej podejmować decyzję o wytoczeniu powództwa o zwrot kapitału albo zdecydować się na rozliczenie z kredytobiorcą po wygranej sprawie o unieważnienie umowy kredytowej już po wyroku sądu pierwszej instancji.
Podsumowanie: 2024 – rok korzystny dla frankowiczów
Rok 2024 przyniósł ważne zmiany dla tysięcy frankowiczów. Orzeczenia TSUE i polskich sądów potwierdziły, że kredytobiorcy mogą liczyć na solidną ochronę konsumencką. W najbliższych miesiącach możemy spodziewać się kolejnych decyzji, które wzmocnią pozycję frankowiczów w sporach z bankami.
W najbliższych miesiącach spodziewamy się, że TSUE w sprawie frankowiczów zajmie stanowisko wobec kilku istotnych kwestii, które będą oddziaływały na spory frankowe. W Kancelarii de Ostoja – Starzewski, Petka i Wspólnicy z Rzeszowa, uważni monitorujemy te zmiany, by zapewniać naszym klientom fachowe wsparcie na każdym etapie sporów z bankami.
Autor: radca prawny Sławomir Buczak, de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych