Kredyty frankowe miały być dla wielu Polaków szansą na wymarzone mieszkanie, ale z biegiem lat okazały się pułapką, z której trudno się uwolnić. W latach 2004-2008, kiedy banki oferowały atrakcyjne oferty kredytów hipotecznych w walucie franka szwajcarskiego. Wiele osób zdecydowało się na ich zaciągnięcie, licząc na niskie raty i korzystne warunki umowy kredytowej. Niestety, z czasem frankowicze zaczęli zmagać się z trudną rzeczywistością – rosnącymi kosztami kredytów i niedozwolonymi zapisami w umowach. Dziś coraz więcej osób szuka sposobów na uwolnienie się od tych niekorzystnych warunków. Jakie są możliwości, jakie prawa przysługują frankowiczom i jak skutecznie walczyć z bankiem? O tym wszystkim dowiesz się z naszego poradnika.
Rodzaje kredytów we frankach szwajcarskich
Banki oferowały najczęściej jeden z dwóch rodzajów kredytu:
- Kredyty indeksowane do waluty obcej
W tym przypadku kwota kredytu, wypłata oraz spłata raty odbywają się w złotówkach. Jednak w momencie wypłaty kredytu bank przelicza kwotę na franki szwajcarskie, według kursu ustalanego przez bank. Raty kredytowe również są przeliczane według tego kursu. - Kredyty denominowane do waluty obcej
Kwota kredytu jest wyrażona we frankach szwajcarskich, ale wypłata następuje w złotówkach. Podobnie jak w kredycie indeksowanym, wysokość raty jest przeliczana zgodnie z kursem waluty obcej, co również wpływa na wysokość miesięcznych zobowiązań.
Na co powinni zwrócić uwagę frankowicze ?
Umowy frankowe są często unieważniane przez sądy, ponieważ zawierają klauzule niedozwolone. Takie zapisy łamią zasady swobody umów oraz przepisy prawa bankowego. Usunięcie tych niezgodnych z prawem postanowień pozbawia umowy istotnych elementów, przez co stają się one nieważne i niemożliwe do realizacji.
Banki udzielały kredytów frankowych w sposób, który nie był korzystny dla kredytobiorców. Frankowicze otrzymywali kwotę kredytu w złotówkach, jednak banki przeliczały ją po własnym kursie kupna franka szwajcarskiego. W momencie spłaty rat banki stosowały kurs sprzedaży CHF, co skutkowało dodatkowymi kosztami. W ten sposób banki zarabiały dwukrotnie na różnicach kursowych, co było niekorzystne dla frankowiczów.
Choć prawo cywilne daje bankom swobodę w kształtowaniu umowy, to musi ona być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego. W przypadku kredytów frankowych zasada równości stron została naruszona, ponieważ banki miały pełną kontrolę nad wysokością kursu franka szwajcarskiego. To dawało im możliwość manipulowania wysokością kredytu oraz rat, co stawiało kredytobiorców frankowych w trudnej sytuacji. Ponadto banki zarabiały nie tylko na odsetkach i prowizjach, ale również na tzw. spreadzie walutowym – różnicy między kursem kupna a kursem sprzedaży franka. Dla frankowiczów oznaczało to dodatkowe ukryte koszty, które znacznie podwyższały całkowity koszt kredytu.
Frankowicze a możliwe opcje rozwiązań
Sprawy sądowe dotyczące kredytów frankowych mogą zakończyć się na dwa sposoby:
- Unieważnienie umowy kredytowej — w takim przypadku sąd stwierdza, że umowa nigdy nie obowiązywała. Kredytobiorca musi wtedy zwrócić bankowi wypłacony kapitał, a bank musi oddać kredytobiorcy frankowemu wszystkie zapłacone raty, odsetki oraz prowizje.
- Odfrankowienie kredytu — umowa kredytowa jest przekształcana w kredyt złotówkowy, ale z zachowaniem korzystniejszych warunków oprocentowania, które byłyby dostępne w przypadku kredytu walutowego. Kredytobiorca spłaca kredyt dalej, ale na lepszych warunkach.
Frankowicze — jaki wynik może przynieść postępowanie frankowe?
W sprawach sądowych dotyczących kredytów frankowych, jeśli umowa zawiera klauzule abuzywne, sąd może ją unieważnić. Dla frankowiczów oznacza to, że umowa przestaje obowiązywać, a cała transakcja jest traktowana tak, jakby nigdy się nie wydarzyła. Kredytobiorca oraz bank muszą zwrócić sobie nawzajem to, co od siebie otrzymali. Frankowicze oddają bankowi wypłaconą kwotę kredytu, a bank zwraca kredytobiorcom frankowym wszystkie zapłacone raty, odsetki i prowizje, które były częścią umowy.
Alternatywnie, sąd może zdecydować o odfrankowieniu umowy. Dla frankowiczów oznacza to przekształcenie kredytu w kredyt złotówkowy, przy zachowaniu korzystniejszego oprocentowania, które było ustalane dla kredytów w walucie obcej. Taki proces pozwala kredytobiorcom na dalszą spłatę kredytu, ale na znacznie lepszych warunkach, co daje im większą szansę na uniknięcie dalszych trudności finansowych.
W Polsce sądy w większości przypadków wybierają rozwiązanie polegające na unieważnieniu umowy kredytowej w całości. Dla kredytobiorców frankowych to bardzo korzystne rozwiązanie, ponieważ pozwala im odzyskać nadpłacone środki. Dzięki temu frankowicze mogą pozbyć się finansowego balastu, jakim stał się kredyt frankowy.
Jak wygrać sprawę sądową z bankiem?
Pierwszym krokiem w walce z bankiem jest dokładna analiza umowy kredytowej. Jest to kluczowy etap, który pozwala zrozumieć, jakie zapisy mogą być niekorzystne lub wręcz niezgodne z prawem. Zaleca się skonsultowanie umowy frankowej z prawnikiem, który specjalizuje się w sprawach frankowych. Wybór odpowiedniej kancelarii jest istotny, gdyż sprawy frankowe są skomplikowane i wymagają specjalistycznej wiedzy z zakresu prawa cywilnego, bankowego oraz orzecznictwa dotyczącego kredytów frankowych
Alternatywnie, frankowicze mogą podjąć próbę rozwiązania sprawy poprzez zawarcie ugody z bankiem. Jednak przed jej podpisaniem warto skonsultować warunki z prawnikiem, aby upewnić się, że nie zrzekasz się ważnych roszczeń. Często takie ugody dotyczą przewalutowania kredytu lub obniżenia wysokości rat, co może wydawać się atrakcyjne na pierwszy rzut oka. Niemniej warto pamiętać, że korzyści finansowe związane z podpisaniem ugody frankowej są zazwyczaj znacznie mniejsze niż te, które można uzyskać po wygranym procesie sądowym.
Pomoc prawna dla kredytobiorców we frankach szwajcarskich
Kancelaria de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy specjalizuje się w pomocy frankowiczom. Posiadamy bogate doświadczenie w sporach z bankami i zapewniamy kompleksową obsługę na każdym etapie dochodzenia roszczeń. Pomagamy zarówno w analizie umowy kredytowej, jak i w reprezentowaniu klientów w postępowaniach sądowych.
Skontaktuj się z nami
Jeśli posiadasz kredyt frankowy i chcesz uzyskać pomoc prawną, skontaktuj się z nami. Oferujemy bezpłatną analizę umowy kredytowej, dzięki której dowiesz się, czy masz szansę na unieważnienie umowy lub odfrankowienie kredytu. Pomagamy kredytobiorcom z całej Polski, nie tylko z Rzeszowa.
Autor: aplikantka radcowska Magdalena Lemanowicz, de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych