W środę, 8 maja TSUE pochylił się nad pytaniami prejudycjalnymi skierowanymi przez Sąd Okręgowy w Krakowie, które dotyczyły prawa do stosowania przez banki zarzutu zatrzymania w postępowaniach dotyczących spraw frankowych. Po przegranym procesie, kredytodawcy niejednokrotnie podnosili zarzut zatrzymania, który utrudniał rozliczenie pomiędzy stronami po stwierdzeniu nieważności umowy kredytowej. W swoim orzeczeniu TSUE podkreślił, że dyrektywa 93/13/EWG staje na przeszkodzie stosowaniu przez banki prawa zatrzymania.
TSUE w obronie konsumentów. Banki nie mają prawa stosować zarzutu zatrzymania
Sąd Okręgowy w Krakowie zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z pytaniem prejudycjalnym dotyczącym stosowania prawa zatrzymania w sprawach frankowych. Skierowanie pytania było spowodowane wątpliwościami co do tego, czy zapisy zawarte w Dyrektywie 93/13/EWG sprzeciwiają się zatrzymaniu przez bank kwoty należnej Kredytobiorcy w sytuacji, gdy umowa kredytowa zawierała nieuczciwe warunki. Krakowski sąd nie miał pewności jaka powinna być interpretacja tych zapisów w sytuacji, gdy umowa została uznana za nieważną, a co za tym idzie, nie była wiążąca dla konsumenta.
W orzeczeniu z 8 maja 2024 r., TSUE wydał decyzję, która jednoznacznie potępiła praktykę stosowania zarzutu zatrzymania w przypadkach kredytów frankowych jako sprzeczną z dyrektywą unijną. Trybunał stwierdził, że przepisy Dyrektywy 93/13 uniemożliwiają stosowanie prawa zatrzymania przez banki w przypadku umów uznanych za nieważne z powodu zawarcia nieuczciwych warunków. Zgodnie z tą decyzją, konsument nie może być zobowiązany do zwrotu całości pożyczonej kwoty przed otrzymaniem zwrotu nienależnie pobranych środków przez bank.
Dyrektywa 93/13 chroni konsumentów przed zarzutem zatrzymania
Prawo zatrzymania, na które powoływały się banki było przyczyną licznych konfliktów w sprawach frankowych. Podnoszenie zarzutu zatrzymania przez kredytodawców powodowało wstrzymanie wykonania wyroku sądu, który orzekł o nieważności umowy kredytowej zawartej w szwajcarskiej walucie. W ten sposób banki nie realizowały wypłaty należnych świadczeń Kredytobiorcy do czasu, aż Frankowicz nie zwrócił do banku całości otrzymanego kapitału. Sytuacja była niezwykle niekorzystna dla Kredytobiorców, ponieważ aby ubiegać się o jakiekolwiek pieniądze od banku z tytułu nieważnej umowy o kredyt CHF, najpierw musieli zwrócić sporą kwotę pieniędzy.
W swoim orzeczeniu z dnia 8 maja 2024 roku TSUE kolejny raz potwierdził, że ma istotne znaczenie w interpretacji przepisów dyrektyw Unii Europejskiej. Obejmuje to również Dyrektywę 93/13, która dotyczy nieuczciwych warunków umownych w umowach konsumenckich. Celem tej dyrektywy jest zapewnienie ochrony konsumentom przed praktykami uznawanymi za nieuczciwe oraz zabezpieczenie ich interesów.
Frankowicze wygrywają z bankami w kwestii zarzutu zatrzymania
Orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-424/22, ogłoszona dnia 8 maja 2024 r., stanowi istotny przełom dla Kredytobiorców posiadających kredyty we frankach. Trybunał jednoznacznie ustalił, że stosowanie przez banki praktyki zarzutu zatrzymania jest sprzeczne z dyrektywą 93/13/EWG, co niesie ze sobą szczególne obciążenia dla konsumentów, zwłaszcza w przypadku uznania umowy kredytowej za nieważną z powodu zawartych w niej nieuczciwych warunków. Co istotne, takie wyjaśnienia i wytyczne są kluczowe dla przyszłych procesów dochodzenia praw przez konsumentów.
Warto podkreślić, jak ogromne znaczenie ma ta decyzja, ponieważ eliminuje ona nadużycia prawne, które dotychczas uniemożliwiały konsumentom skuteczne egzekwowanie swoich praw. W kontekście takiej interpretacji, staje się jasne, że polskie sądy nie powinny akceptować zarzutu zatrzymania w analogicznych sprawach, co stanowi skuteczne zabezpieczenie interesów konsumentów oraz zachowanie standardów sprawiedliwości konsumenckiej.