Zaciągnięcie kredytu – hipotecznego czy gotówkowego – to jedna z najważniejszych decyzji finansowych, jakie podejmujemy w życiu. Jednak nie zawsze zdajemy sobie sprawę, że oprócz comiesięcznych rat czekają na nas także inne koszty, jak choćby prowizja za udzielenie kredytu. Co ciekawe, jeśli spłaciłeś swój kredyt wcześniej, bank może być Ci winien zwrot części tych opłat. Brzmi intrygująco, prawda?
Wielu kredytobiorców, decydując się na zobowiązanie na kilkanaście czy nawet kilkadziesiąt lat, nie przewiduje, jak zmieni się ich sytuacja finansowa. Może się okazać, że zyskasz możliwość szybszej spłaty kredytu – a wtedy warto wiedzieć, że takie działanie nie tylko skraca okres zobowiązania, ale daje Ci prawo do odzyskania części kosztów, które bank pobrał przy podpisywaniu umowy.
Jak to zrobić? Jakie dokumenty przygotować? Czy bank na pewno zwróci pieniądze? W tym artykule krok po kroku pokażemy, jak skutecznie ubiegać się o zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu.
Zwrot prowizji za kredyt hipoteczny lub gotówkowy – co mówi prawo?
Zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu – czy to możliwe? Tak! Prawo kredytobiorcy do zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu jest jasno określone w przepisach prawa. Znajduje się ono w art. 49 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim oraz w art. 39 ustawy z dnia 23 marca 2017 r. o kredycie hipotecznym, oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami.
Co więcej, temat ten został również szczegółowo omówiony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 11 września 2019 r. (sygn. C−383/18). Trybunał podkreślił, że w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu konsument ma prawo do proporcjonalnego obniżenia wszystkich kosztów, które zostały na niego nałożone, w tym także prowizji. Oznacza to, że jeśli spłaciłeś kredyt przed terminem, możesz ubiegać się o zwrot części opłat związanych z jego udzieleniem.
Z perspektywy kredytobiorcy oznacza to, że przepisy i orzecznictwo są jednoznacznie po Twojej stronie. Dzięki temu możesz skutecznie dochodzić swoich praw, nawet jeśli bank początkowo nie chce zwrócić Ci kosztów.
Kto może ubiegać się o zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu?
Zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu przysługuje kredytobiorcy, który spełnia kilka kluczowych warunków.
- Kredyt musi być udzielony osobie fizycznej, co oznacza, że przedsiębiorcy korzystający z kredytów na cele związane z działalnością gospodarczą nie mogą ubiegać się o taki zwrot.
- Środki z kredytu nie mogą być przeznaczone na finansowanie działalności gospodarczej – kredyt musi dotyczyć celów prywatnych.
- Umowa kredytowa musi być zawarta po 18 grudnia 2011 r., ponieważ to właśnie od tej daty obowiązują przepisy dające kredytobiorcom takie uprawnienie.
Warto podkreślić, że wszystkie te warunki muszą być spełnione jednocześnie, aby można było skutecznie domagać się zwrotu prowizji. Jeśli na przykład spłata kredytu nastąpiła przed 18 grudnia 2011 r., bank nie będzie zobowiązany do uwzględnienia wniosku o zwrot kosztów. Dlatego przed złożeniem wniosku warto dokładnie sprawdzić, czy Twoja sytuacja spełnia wymogi określone w przepisach.
Jakie rodzaje kredytów umożliwiają zwrot prowizji za wcześniejszą spłatę?
Możliwość zwrotu prowizji za wcześniejszą spłatę kredytu zależy od rodzaju zawartej umowy. Przepisy przewidują takie prawo dla dwóch głównych kategorii kredytów:
- Kredyty konsumenckie – są to kredyty udzielane osobom fizycznym na cele prywatne, niezwiązane z działalnością gospodarczą lub zawodową. Mogą to być na przykład środki przeznaczone na zakup dóbr, remont mieszkania czy inne potrzeby konsumenckie.
- Kredyty hipoteczne – w przypadku tych kredytów zwrot prowizji jest możliwy, ale obowiązują inne zasady niż w przypadku kredytów konsumenckich. Kredytobiorcy mogą ubiegać się o zwrot, jeśli umowa została zawarta po 22 lipca 2017 r., czyli po wejściu w życie ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami. Umowy zawarte przed tą datą nie dają prawa do zwrotu prowizji.
Warto pamiętać, że warunki zwrotu prowizji różnią się w zależności od rodzaju kredytu i daty zawarcia umowy. Dlatego przed podjęciem działań warto dokładnie sprawdzić, czy Twój kredyt spełnia wymagania określone w przepisach.
Jak ubiegać się o należne roszczenia?
Jeśli dokonałeś wcześniejszej spłaty kredytu i spełniasz wszystkie wymagane warunki (opisane wcześniej), możesz podjąć kilka prostych kroków, aby ubiegać się o zwrot prowizji.
Oto co należy zrobić:
- Zgromadź niezbędną dokumentację
Najpierw przygotuj wszystkie dokumenty, które potwierdzą wcześniejszą spłatę kredytu. Kluczowe będą: umowa kredytowa, harmonogram spłat, potwierdzenia wpłat rat kapitałowo-odsetkowych oraz dowód całkowitej spłaty zobowiązania. - Sporządź i złóż wniosek do banku
Następnie przygotuj wniosek o zwrot prowizji i złóż go w banku, który udzielił kredytu. W dokumencie koniecznie podaj: numer i datę zawarcia umowy kredytowej, swoje dane osobowe, dane banku oraz numer rachunku bankowego, na który ma zostać przelana zwrócona kwota. - Poczekaj na odpowiedź banku
Po złożeniu wniosku bank ma 30 dni na jego rozpatrzenie. Termin ten wynika m.in. z ustawy z dnia 5 sierpnia 2015 r. o rozpatrywaniu reklamacji przez podmioty rynku finansowego oraz o Rzeczniku Finansowym. - Złóż odwołanie lub rozważ kroki prawne w razie odmowy
Masz prawo do złożenia odwołania, a w przypadku dalszego braku pozytywnej odpowiedzi możesz skierować sprawę do sądu.
Chociaż obowiązujące przepisy prawa, a także stanowisko Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) jednoznacznie potwierdzają prawo kredytobiorców do zwrotu prowizji w przypadku wcześniejszej spłaty kredytu, nie wszystkie banki podzielają tę interpretację. W praktyce może się zdarzyć, że Twój wniosek o zwrot prowizji – a nawet ewentualne odwołanie – zostanie rozpatrzone negatywnie.
W takiej sytuacji nie warto rezygnować z dochodzenia swoich praw. Jeżeli bank odmawia zwrotu należnych kosztów, dobrym rozwiązaniem może być skorzystanie z pomocy doświadczonej kancelarii prawnej. Specjaliści, którzy mają doświadczenie w sprawach przeciwko instytucjom finansowym, pomogą Ci skutecznie przeprowadzić postępowanie sądowe i zwiększyć szanse na odzyskanie należnych pieniędzy.
Kancelaria de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy specjalizuje się w takich sporach i oferuje kompleksową pomoc prawną w przypadku konfliktu z bankiem o zwrot prowizji z tytułu wcześniejszej spłaty kredytu. Skorzystanie z profesjonalnego wsparcia może być kluczowe dla skutecznego zakończenia sprawy na Twoją korzyść.
Autor: adwokat Karolina Belczyk, de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych