W ostatnich latach wielu kredytobiorców zaciągnęło kredyty we frankach szwajcarskich, kierując się ich niskim oprocentowaniem, które wydawało się korzystną alternatywą w porównaniu do kredytów złotówkowych. Niestety, to, co początkowo uchodziło za atrakcyjne rozwiązanie, szybko przerodziło się w poważne problemy finansowe. Zmienność kursu walutowego oraz klauzule abuzywne zawarte w umowie doprowadziły do znacznego wzrostu rat kredytowych, co postawiło wielu kredytobiorców w trudnej sytuacji, uniemożliwiając im regularną spłatę zobowiązań. Czy potrącenie przy kredycie może być skutecznym narzędziem prawnym w odzyskaniu stabilizacji finansowej? Wyjaśniamy zawiłości związane z oświadczeniami o potrąceniu.
Czym jest potrącenie w sprawach frankowych?
Potrącenie stanowi istotne narzędzie prawne, które pozwala na efektywne rozwiązywanie sporów związanych z kredytami indeksowanymi lub denominowanymi do waluty obcej, szczególnie tymi opartymi na kursie franka szwajcarskiego. Zostało ono uregulowane w artykule 498 Kodeksu Cywilnego. Mechanizm ten umożliwia wzajemne rozliczenie wierzytelności między stronami, co pozwala na częściowe lub całkowite umorzenie długów poprzez wzajemne potrącenie roszczeń.
W praktyce oznacza to, że jeśli dwie strony są jednocześnie dłużnikami i wierzycielami względem siebie, ich wzajemne zobowiązania mogą zostać zbilansowane.
W kontekście sporów dotyczących unieważnienia umów kredytowych opartych na kursie franka szwajcarskiego, sytuacja jest jasna, gdyż zarówno bank, jak i Kredytobiorcy są jednocześnie dłużnikami i wierzycielami względem siebie.
Jak złożyć oświadczenie o potrąceniu?
Aby prawidłowo przeprowadzić potrącenie w sprawie frankowej, należy spełnić kilka istotnych formalności. Strona, która zamierza dokonać potrącenia, powinna złożyć pisemne oświadczenie drugiej stronie, w którym szczegółowo wskaże wierzytelności podlegające potrąceniu.
Oświadczenie o potrąceniu powinno być podpisane i wysłane listem poleconym z potwierdzeniem odbioru na adres banku. Wysyłka listem poleconym z potwierdzeniem jest szczególnie istotna, ponieważ oświadczenie staje się skuteczne dopiero w chwili jego doręczenia do banku.
Oświadczenie o potrąceniu stanowi jednostronne wyrażenie woli dłużnika, który jest również wierzycielem. W jego treści następuje wzajemne umorzenie wierzytelności stron, do wysokości mniejszej z nich.
Warto zaznaczyć, że złożenie oświadczenia o potrąceniu inicjuje proces, który może prowadzić do wzajemnego umorzenia świadczeń. Ułatwia to rozliczenie pomiędzy stronami umowy, zwłaszcza po jej unieważnieniu. Instytucja potrącenia jest szczególnie istotna w sytuacjach, gdy kwoty wpłacone przez kredytobiorcę przewyższają wypłacony przez bank kapitał.
Frankowicz vs bank: kluczowe roszczenia
W sprawach frankowych kredytobiorcy mają prawo do roszczenia o zwrot wszystkich rat kapitałowo-odsetkowych wpłaconych w ramach spłaty kredytu. Oprócz tego przysługuje im również roszczenie o zapłatę odsetek za opóźnienie od kwoty wskazanej w pozwie oraz zwrot innych kosztów związanych z kredytem, takich jak:
- koszty ubezpieczenia niskiego wkładu własnego,
- koszty ubezpieczenia pomostowego,
- prowizja za udzielenie kredytu frankowego.
Bankowi przysługuje zaś roszczenie względem kredytobiorcy o zwrot kapitału kredytu, czyli kwoty wypłaconej w ramach umowy kredytowej.
Wszystkie inne roszczenia banku wobec kredytobiorcy, takie jak roszczenia o odsetki od kapitału kredytu, waloryzacje sądowe czy wynagrodzenie za korzystanie z kapitału, są uznawane za bezpodstawne.
W jakich sytuacjach kredytobiorcy składają oświadczenia o potrąceniu w sprawie frankowej?
Kredytobiorcy składają oświadczenia o potrąceniu w trzech kluczowych sytuacjach:
1. Prawomocny wyrok sądowy: Pierwsza sytuacja ma miejsce, gdy sąd wydaje prawomocny wyrok, który stwierdza unieważnienie umowy kredytu, a bank nie zgadza się na zawarcie porozumienia rozliczającego. W takim przypadku kredytobiorca zobowiązany jest do zwrotu całości kapitału kredytu, natomiast bank musi zwrócić wszystkie świadczenia uiszczone przez kredytobiorcę, w tym odsetki i koszty związane z kredytem. Niejednokrotnie zdarza się, że kredytobiorcy napotykają trudności w zgromadzeniu wystarczających środków finansowych na zwrot kapitału. Aby uniknąć niepotrzebnych transferów pieniędzy między kredytobiorcą a bankiem, składane jest oświadczenie o potrąceniu. Skutkiem tego oświadczenia jest umorzenie wzajemnych wierzytelności do wysokości niższej z nich, co oznacza, że tylko jedna strona będzie zobowiązana do zapłaty pozostałej kwoty.
2. Wezwanie do zapłaty: Drugą sytuacją jest otrzymanie przez kredytobiorcę wezwania do zapłaty kapitału kredytu. Taki krok jest często początkiem postępowania, w którym bank może złożyć pozew o zapłatę. Aby skutecznie bronić się przed przyszłym pozwem, kancelaria prawna sporządza oświadczenie o potrąceniu, które potwierdza, że całość kapitału kredytu została umorzona. W rezultacie pozew banku powinien zostać oddalony przez sąd, ponieważ dotyczy roszczenia, które już wygasło.
3. Pozew banku: Trzecia sytuacja zachodzi, gdy kredytobiorca otrzymuje pozew od banku o zapłatę kapitału kredytu. W takim przypadku konieczne jest złożenie oświadczenia o potrąceniu oraz podniesienie zarzutu potrącenia w odpowiedzi na pozew. Złożenie skutecznego oświadczenia o potrąceniu w odpowiedzi na pozew prowadzi do oddalenia roszczenia banku, co oznacza, że kredytobiorca wygrywa sprawę.
Potrącenie przy kredycie jako klucz do sukcesu
Jedną z kluczowych korzyści wynikających z potrącenia jest uproszczenie wzajemnego rozliczenia między stronami z tytułu przysługujących im wierzytelności. Warto podkreślić, że potrącenie może być zrealizowane zarówno na etapie przedsądowym, jak i w trakcie postępowania sądowego, a nawet po jego zakończeniu. Przy sporządzaniu oświadczenia o potrąceniu warto skorzystać z pomocy doświadczonych ekspertów jak Kancelaria de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy z Rzeszowa, która dzięki bogatemu doświadczeniu swoich specjalistów w sprawach związanych z kredytami frankowymi może znacząco wpłynąć na efektywność dochodzenia roszczeń.
Autor: de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych