Jako kredytobiorca frankowy, który zdecydował się walczyć z bankami w sądzie, na pewno zadajesz sobie pytanie: „czy mogę domagać się odsetek ustawowych za czas trwania procesu?”. Biorąc pod uwagę, że postępowania frankowe trwają nierzadko kilka lat, odsetki ustawowe mogą znacząco podnieść końcową kwotę zasądzoną wyrokiem. Od kiedy więc należą się frankowiczowi odsetki ustawowe i co wpływa na ich wysokość? Dowiedz się więcej z poniższego artykułu.
Czym są odsetki ustawowe i co warto o nich wiedzieć?
Odsetki ustawowe za opóźnienie to dodatkowe świadczenie, które przysługuje osobie dochodzącej zapłaty, gdy dłużnik nie spełnił swojego zobowiązania w terminie. Ich celem jest zrekompensowanie wierzycielowi braku możliwości korzystania z należnych mu pieniędzy. W przypadku spraw frankowych odsetki ustawowe za opóźnienie są naliczane od chwili, gdy bank popadnie w opóźnienie – czyli najczęściej po bezskutecznym upływie terminu wskazanego w wezwaniu do zapłaty lub po doręczeniu odpisu pozwu.
Przy aktualnej stawce odsetek ustawowych za opóźnienie (10,75% rocznie), po trzech latach procesu kwota może wzrosnąć nawet o 30%, co w praktyce oznacza dziesiątki tysięcy złotych więcej dla frankowicza.
Od czego zależy moment naliczania odsetek ustawowych?
Orzecznictwo sądów w Polsce ewoluowało w tym zakresie, jednak obecnie można wyróżnić trzy główne stanowiska dotyczące momentu, od którego przysługują odsetki ustawowe.
Odsetki ustawowe od wezwania do zapłaty
To dominujące stanowisko, zgodne z uchwałą Sądu Najwyższego z 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21) oraz wyrokiem TSUE z 29 kwietnia 2021 r. (C-19/20). Jeżeli konsument wezwał bank do zapłaty i wyznaczył mu termin na spełnienie świadczenia, po bezskutecznym upływie tego terminu bank popada w opóźnienie, co uzasadnia naliczanie odsetek ustawowych.
Odsetki ustawowe od doręczenia pozwu
Niektóre sądy uznają, że bank dowiaduje się o roszczeniu konsumenta dopiero po doręczeniu pozwu, dlatego dopiero od tego momentu należy liczyć odsetki ustawowe za opóźnienie.
Odsetki ustawowe od złożenia oświadczenia w sądzie
Według mniej popularnej linii orzeczniczej, odsetki ustawowe należą się dopiero od momentu złożenia przez konsumenta oświadczenia o skutkach nieważności umowy w toku procesu.
W interesie konsumenta leży więc jak najszybsze wezwanie banku do zapłaty oraz jednoznaczne sformułowanie żądania w pozwie.
Jak prawidłowo wezwać bank do zapłaty?
Wezwanie do zapłaty powinno być sformułowane w sposób precyzyjny i zawierać m.in.:
-
Określenie kwoty żądania.
-
Podstawę prawną (np. nieważność umowy kredytowej).
-
Wyznaczenie terminu (np. 14 dni) na zapłatę.
-
Wskazanie, że po bezskutecznym upływie terminu naliczane będą odsetki ustawowe za opóźnienie.
Pismo należy wysłać listem poleconym za potwierdzeniem odbioru i zachować dowód nadania – będzie to dowód na to, od kiedy bank pozostaje w zwłoce.
Uchwała Sądu Najwyższego i wyrok TSUE – przełomowe rozstrzygnięcia
W sprawie frankowej szczególne znaczenie miały dwa orzeczenia:
Uchwała SN z 7 maja 2021 r. (III CZP 6/21) – stwierdzono, że jeżeli konsument wykaże, że wezwał bank do zapłaty i wyznaczył mu termin, to po jego bezskutecznym upływie bank popada w opóźnienie, co uzasadnia naliczanie odsetek ustawowych.
Wyrok TSUE z 29 kwietnia 2021 r. (C-19/20) – TSUE uznał, że konsumentowi należy się rekompensata w postaci odsetek ustawowych za cały okres, w którym nie mógł on swobodnie dysponować swoimi pieniędzmi, a bank bez podstawy prawnej nimi obracał.
Te orzeczenia ugruntowały prawo konsumenta do dochodzenia odsetek ustawowych od momentu wezwania do zapłaty.
Dlaczego warto walczyć o odsetki ustawowe?
Odsetki ustawowe mogą istotnie podnieść końcową kwotę do odzyskania. W sprawach frankowych, gdzie spory toczą się latami, ich wartość może sięgać nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.
Przykład: Jeśli frankowicz domaga się zwrotu 200 000 zł, a proces trwa 3 lata, to przy aktualnej stawce 10,75% rocznie odsetki mogą wynieść ponad 60 000 zł. To realna korzyść, której nie warto ignorować.
Odsetki ustawowe w pozwie – na co uważać?
W pozwie warto wyraźnie wskazać żądanie odsetek ustawowych za opóźnienie. Bardzo ważne jest również określenie od jakiej daty odsetki ustawowe mają być naliczane. Aby tę datę uzasadni należy np. wskazać na wysłane wezwanie do zapłaty.
Błędy formalne lub brak precyzji mogą skutkować oddaleniem żądania odsetek ustawowych, dlatego warto skorzystać z pomocy kancelarii wyspecjalizowanej w sprawach frankowych.
Odsetki ustawowe to Twoje prawo – nie rezygnuj z nich
Choć dla wielu frankowiczów najważniejsze jest unieważnienie umowy i odzyskanie nadpłaconych kwot. Warto jednak pamiętać, że odsetki ustawowe za opóźnienie mogą znacząco zwiększyć Twoje roszczenie. I jest jak najbardziej uzasadnione prawnie.
Chcesz dowiedzieć się, czy i w jakiej wysokości należą Ci się odsetki ustawowe? Skontaktuj się z nami. Pomożemy Ci przeanalizować sytuację i przygotować strategię procesową, która pozwoli odzyskać wszystkie należne Ci środki – wliczając w to odsetki ustawowe.
Autor: Eksperci Kancelarii de Ostoja-Starzewski, Petka i Wspólnicy Kancelaria Adwokatów i Radców Prawnych